Mutyairi wekutanga anoshandisa Yechokwadi Mbatata Mbeu (TPS) mudunhu reAngonia, dunhu reTete kuMozambique, akaitiswa naSolidaridad naSolynta anoratidza kugona kukuru kwekuvandudza nekuvandudza kugadzirwa kwembatatisi muMozambique. Chirimwa chembatatisi chiri kuramba chichikosha pakuchengetedza zvinovaka muviri uye raramo yevarimi kuMozambique nenyika zhinji dzemu Africa.
Pakati paNyamavhuvhu 2019 naKubvumbi 2020 Solidaridad Mozambique neSolynta dzakaedza kurima mbatatisi dzekutanga dzeTPS muMozambique: kurima mbatatisi kubva kumbeu dzechokwadi kwete kurima mhodzi dzechinyakare. Mbeu idzi dzakasimudzwa mumatireyi kwemavhiki matanhatu, dzozoiswa muminda yevarimi.
Solynta yakapa mhando dzembeu dzakauchikwa dzakati wandei kuti dziongorore kuchinjika pamwe nekupa mazano ehunyanzvi. Solidaridad Mozambique yakadzidzisa nekutsigira varimi mukushandisa nzira dzakanaka dzekurima, kusanganisira ivhu utariri, kuisa fetereza nekuchengetedza goho. Masangano akawanda emunharaunda, akadai seUniversidade Unizambezi, akatsigira chirongwa ichi. Mandla Nkomo, Managing Director weSolidaridad Southern Africa akati, "zvigumisiro zvinokurudzira zvikuru: avhareji goho remhando nhatu dzakabva pa3 MT/ha kusvika pa8.5 MT/ha tichienzanisa negoho re25.9 MT/ha renzvimbo. control marudzi."
Mbatata ndeimwe yezvinhu zvitatu zvinorimwa zvakanyanya uye zvinodyiwa pasi rose. Kukosha kwembatatisi kucharamba kuchikura mumakore anotevera pamwe nehuwandu hwepasirese. Izvi ndizvo zviri kuitika munyika dzakawanda dzemuAfrica kusanganisira Mozambique. Kugadzirwa kwembatatisi muSub-Saharan
Africa yakawedzera zvakapetwa kaviri mukati memakore makumi maviri apfuura kusvika pamamiriyoni gumi nematanhatu ematani pa 20 mln ha. Mbatata dzine kudya kunovaka muviri kwepamusoro kana zvichienzaniswa nedzimwe mbesa dzinokosha semupunga, mufarinya nechibage. Panyaya yekushanda kwemvura, mbatatisi inokunda zvimwe zvirimwa zvakakura. Semuenzaniso, kugadzira 16 kg yechibage kunoda mvura inosvika 2% kupfuura kugadzira 1 kg yembatatisi.
Angola iri kumadokero kweMozambique ndiyo inonyanya kurima mbatatisi munyika iyi, ine varimi vanosvika zviuru makumi matanhatu nenhanhatu vari kugadzira chikamu che63,000% chembatatisi yekuMozambique. Sekune dzimwe nyika zhinji dzemuAfrica, kudyiwa kwembatatisi muMozambique kuri kuwedzera nekukurumidza. Charles Miller, Commerce
Director veSolynta vakati, “Kana ongororo yedu ikaitwa muminda yevarimi vemuno kurima mbatatisi kuMozambique kunogona kuwedzera kudarika 50%. Izvi zvichabatsira kuderedza kuvimba nembatatisi dzinotengwa kunze kwenyika pamwe nekubatsira kuti pave nembeu yemhando yepamusoro.”
Kuvandudzwa kweSolynta kwembatatisi yakasanganiswa kunoita kuti zvikwanise kugovera mhando itsva kubva kumbeu yebhotani panzvimbo yembeu dzembatatisi. Iyi tekinoroji inoita kuti zvikwanise kukurumidza kugadzira mhando dzembatatisi dzine hutano hwepamusoro uye hunoenderana nezvinodiwa munharaunda kana yedunhu, semuenzaniso kusanaya kwemvura uye zvimwe zvirwere. Uyezve, mhodzi dzembatatisi dzechokwadi (TPS) dzine mabhenefiti makuru sezvo magiramu makumi maviri neshanu embeu yechokwadi anofananidzwa ne25 kg yemachubhu embeu. Mbeu yechokwadi iri nyore kuchengeta uye yakachipa kutakura, zvichiita kuti zvive nyore kuwana mhuri dzevadiki dziri kure.
Mbeu yembatatisi yechokwadi (TPS) hainawo zvirwere izvo zvisiri zvemhodzi dzechivanhu.
"Nekubatanidza ruzivo rwekusimudzira uye unyanzvi hweSolidaridad nekukura kwemiti uye unyanzvi hwekurima hweSolynta tinotarisira kuti rubatsiro rweTPS runogona kuendeswa kuvarimi vemo nekukurumidza uye nenzira inobudirira" akadaro Gert van der Bijl kubva kuSolidaridad. Muchikamu chechipiri che2020 Solynta neSolidaridad vachawedzera kubatana kwavo muAngonia vane tariro yekutanga iyi hurongwa hutsva munguva pfupi iri kutevera. Izvi zvinotitendera kugadzira shanduko yakakosha nekuvhura mukana wembatatisi yekuvandudza hutano hwekudya muMozambique uye neshuviro mune dzimwe nyika dzeAfrica zvakare.
Pamusoro peSolidaridad:
Solidaridad isangano revagari vemo rinoita kuti cheni dzepasi rose dzirambe dzakasimba. Iro basa redu kugadzira maonero ari nani kune varimi nevashandi vari munyika dzichiri kusimukira, tichideredza kukanganisa kwezvakatipoteredza. Isu tinofungidzira nyika umo zvese zvatinogadzira nekushandisa zvinogona
titsigire, tichiremekedza nyika, mumwe nemumwe uye nezvizvarwa zvinotevera.
Isu tiri sangano repasi rese network rine nzvimbo sere dzedunhu hunyanzvi dziri kutenderera pasirese. Solidaridad muEurope inotarisa mukusimudzira musika, kupesvedzera mutemo, kutaurirana, manejimendi ruzivo uye hukama hwevanopa. Tinotsvaka kukurudzira hurumende, hurumende, masangano ehurumende uye vatengi muEurope kuti vabatsire mukusimudzira hupfumi. Kuti uwane rumwe ruzivo, ndapota tarisa kune www.solidaridad.nl kana www.solidaridadnetwork.org.